Latexallergie

Inleiding

Latexallergie vormt zonder enige twijfel een belangrijk probleem voor een toenemend aantal patiënten. Men kan 2 vormen van overgevoeligheid onderscheiden:

• Enerzijds de vlot herkende en vrij onschuldig vertraagde huidovergevoeligheid of het contactallergisch eczeem.
• Anderzijds de vaak miskende latexanafylaxie, een overgevoeligheid aan de eiwitten aanwezig in natuurlijke latex.

Tevens moet er aandacht gevestigd worden op de kruisreactiviteit met bepaalde groenten, vruchten en planten.

Algemeen

Tijdens het verwerkingsproces van latex, dienen, naargelang het eindproduct, diverse chemicaliën te worden toegevoegd. Deze rubbertoevoegingen zijn de agressieve producten die, tot het contactallergisch eczeem kunnen leiden.

Symptomen

Het contactallergisch eczeem:

Dit eczeem op latexhoudend materiaal wordt gekenmerkt door:

• Een ontsteking van de huid op de plaats waar er contact is geweest met latex, doch uitbreiding naar andere delen van de huid kan ook optreden (strooireactie).
• De reactie zelf treedt eerder laat op, doorgaans 1 à 2 dagen, maar soms zelfs ook 7 à 10 dagen na contactname met het allergeen.
• Het eerste symptoom is meestal roodheid, nadien zwelling. Daarna verschijnen er meestal kloven en kleine blaasjes die bij het openbarsten een nat eczeem veroorzaken, waarbij er vocht uit de huid sijpelt.

Zelfs bij vermijden van contact met het allergeen is het mogelijk dat de letsels nog verergeren en zelfs nog enkele weken aanhouden, om nadien te verdwijnen. Deze reactie wordt echter niet veroorzaakt door de latex zelf, maar wel door de toevoegsels van het verwerkingsproces. Ook het maïszetmeel dat gebruikt wordt als glijmiddel voor bijvoorbeeld handschoenen kan een uitzonderlijke oorzaak van contacteczeem zijn.

Latexanafylaxie

Deze reactie berust op een overgevoeligheid voor het product latex zelf, en niet op de toevoegsels in het verwerkingsproces. De natuurlijke latexeiwiten, die voorkomen in de grondstof en het eindproduct, zijn verantwoordelijk voor een overgevoeligheidsreactie. De symptomen kunnen erg gevarieerd zijn en berusten op de aard van het contact:

• Rechtstreeks contact, inademen of inslikken van het allergeen. Hier spreken we van reacties van het onmiddellijke type waarbij de symptomen meestal binnen de 5 à 60 minuten na de contactname optreden.
• Huidverschijnselen: voornamelijk jeuk en contacturticaria (of netelroos).
• Kenmerkend hierbij is het optreden van jeukende, licht verheven, wegdrukbare roze kwaddeltjes ter hoogte van de contactplaats met het allergeen. Bijvoorbeeld bij het dragen van handschoenen verschijnt de huiduitslag bij voorkeur op de polsen en de handrug, uitzonderlijk kunnen ook de handpalmen aangetast zijn. Het is mogelijk dat er ook verdere uitbreiding voorkomt naar de onderarmen en de bovenarm, in uitzonderlijke gevallen kan het hele lichaam aangetast worden.
• In regel verdwijnen de letsels enkele minuten tot uren nadat de contactname met het allergeen onderbroken wordt.
• Verder kunnen er ook urticaria worden uitgelokt door het verspreiden van het allergeen via kleine luchtpartikels (bijvoorbeeld het openen van een pak latexhandschoenen).
• Andere symptomen die kunnen wijzen op een latexanafylaxie:
  • jeukende en tranende ogen,
  • niezen met neusloop en neusverstopping,
  • minder frequent kortademigheid met piepende ademhaling en benauwdheid (astma).

Risicogroepen

Latexanafylaxie treedt voornamelijk op bij personen met een hogere graad aan blootstelling. Contactallergisch eczeem kan ook voorkomen bij patiëntjes bij wie een herhaaldelijk heelkundig ingrijpen of sonderen noodzakelijk was. Personen die werken in medische of paramedische beroepen vormen tegenwoordig de grootste risicogroep. Ook bij werknemers in de rubberindustrie en bij huishoudpersoneel vindt men een stijging van latexallergie.

Kruisreacties

Uit recente studies blijkt dat er een verband bestaat tussen het optreden van allergische reacties tgv. latex en bepaalde voedingsmiddelen en omgekeerd. Bijgaand vindt u een lijst met bepaalde voedingsmiddelen die kruisreactie kunnen vertonen. Deze lijst is echter niet volledig.

Diagnosestelling

Contactallergisch eczeem

Omdat er sprake is van reactie ten opzichte van één of meerdere rubbertoevoegsels, vereist de diagnosestelling vaak één of meerdere reeksen van specifieke contactallergische huidtesten.

Latexanafylaxie

De diagnosestelling berust op een zorgvuldig onderzoek waarbij bijzondere aandacht dient uit te gaan naar de eventuele risicogroepen, geassocieerde fruit- en/of groentenallergie. Bij verdenking kan de diagnose bevestigd worden door bepaling van latexspecifieke antistoffen in het bloed. Indien er, ondanks een sterk vermoeden geen positief resultaat uit de bloedtest komt, dient men over te gaan tot het plaatsen van huidtesten. Deze priktesten gebeuren best in een gespecialiseerd centrum.

Preventie

Vermijden van het oorspronkelijke allergeen is de basis. Omdat dit in de praktijk vaak moeilijk te realiseren is, dient men de risicogroepen veilige alternatieven aan te bieden. Patiënten met een vastgestelde latexanafylaxie dienen alle contact met dit product te vermijden en steeds een epi-pen bij zich te hebben.

Diverse producten die latex bevatten

Deze lijst is zeker niet volledig. Per risicogroep kunnen er specifieke lijsten geraadpleegd worden via de website: www.theucbinstituteofallergy.ucb.be.

Vragen

Meer informatie over latexallergie of allergie in het algemeen kan u steeds vinden op de website van the ucb institute of allergy: www.theucbinstituteofallergy.ucb.be.